เทคโนโลยี “Blockchain” กับการทำบุญในยุค 4.0

เทคโนโลยี “บล็อกเชน” (Blockchain) เป็นเทคโนโลยีที่ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน และสามารถนำมาใช้รองรับการทำธุรกรรมต่างๆ บนโลกดิจิทัลได้อย่างมีประสิทธิภาพ หลากหลายอุตสาหกรรมได้เริ่มนำเทคโนโลยีนี้มาปรับใช้ เพราะสามารถตอบโจทย์การทำงานที่ต้องการความโปร่งใส เนื่องจากมีการกระจายอำนาจในการตรวจสอบ และเส้นทางการทำธุรกรรมทั้งหมดถูกบันทึกไว้ในระบบอย่างชัดเจน

หากสังเกตความเป็นไปในแวดวงพระพุทธศาสนาในช่วงหลายปีมานี้จะเห็นว่า ประเด็นเกี่ยวกับความโปร่งใสในเรื่องเงินบริจาคมีผลกระทบต่อความเชื่อมั่นศรัทธาเป็นอย่างมาก มีกรณีที่สร้างความเคลือบแคลงใจในหมู่พุทธศาสนิกชนอยู่บ่อยครั้ง เช่น การทุจริตเงินวัด กิจกรรมพุทธพาณิชย์เพื่อเรี่ยไรเงิน หรือกรณีพระสงฆ์นำเงินไปซื้อสิ่งเสพติดและของมึนเมา จึงจำเป็นต้องมีมาตรการกอบกู้ศรัทธาอย่างเร่งด่วน

ผศ.ดร. วีรณัฐ โรจนประภา ผู้อำนวยการสถาบันคิดใหม่และประธานกรรมการมูลนิธิบ้านอารีย์ นักวิชาการอิสระผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีบล็อกเชน กล่าวว่า เทคโนโลยีบล็อกเชน เหมาะสมอย่างยิ่งที่จะนำมาประยุกต์ใช้กับการบริหารจัดการเงินทำบุญ และเงินบริจาคในวงการพระพุทธศาสนา เนื่องจากเป็นเทคโนโลยีที่สามารถนำมาใช้ได้ทันที ใช้งบลงทุนไม่สูง มีโครงสร้างระบบที่เป็นแบบกระจายอำนาจ สามารถตรวจสอบข้อมูลธุรกรรมได้ ซึ่งจะช่วยสร้างความมั่นใจในการบริจาคให้กับผู้มีจิตศรัทธาว่าเงินที่ทำบุญไปจะถูกนำไปใช้อย่างถูกต้อง

หลักการนำบล็อกเชนมาใช้ก็คือ เปลี่ยนการบริจาครูปแบบเดิมที่เป็นเงินบาทที่เมื่อวัดหรือพระสงฆ์รับไปแล้วสามารถนำไปซื้ออะไรก็ได้ตามต้องการ ซึ่งอาจเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะแก่สมณสารูป มาเป็นการบริจาคผ่านสกุลเงินออนไลน์ที่เรียกว่า “บุดดิสต์ คอยน์” ซึ่งแปลงมาจากเงินบาทผ่านหน่วยงานกลางที่เป็นผู้ดูแลเรื่องการแลกเปลี่ยนเงิน เมื่อวัดหรือพระสงฆ์ได้รับบุดดิสต์ คอยน์ แล้วจะสามารถใช้จ่ายซื้อสินค้าหรือบริการได้เฉพาะที่ถูกกำหนดไว้ตามขอบเขตของหลักพระวินัยเท่านั้น และธุรกรรมทั้งหมดที่เกิดขึ้นบนช่องทางนี้จะถูกบันทึกไว้ในระบบบล็อกเชนที่กระจายการจัดเก็บ และไม่สามารถแก้ไขได้ พร้อมทั้งเปิดโอกาสให้พุทธศาสนิกชนที่เข้าร่วมในเครือข่ายสามารถอนุมัติและตรวจสอบการใช้เงินของวัดได้ โดยบุดดิสต์ คอยน์ นี้จะมีค่าคงที่ ไม่มีการเก็งกำไรอย่างเงินสกุลดิจิทัลอื่นๆ ที่สำคัญผู้บริจาคสามารถตรวจสอบเส้นทางของเงินบริจาคได้ว่าวัดได้นำไปใช้จ่ายอะไรบ้าง

ระบบการบริจาคด้วยบล็อกเชนนี้ยังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนา โดยขณะนี้ ผศ.ดร. วีรณัฐ กำลังเดินหน้าพูดคุยกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อผลักดันให้เกิดผลเป็นรูปธรรม และให้บุดดิสต์ คอยน์ เป็นทางเลือกใหม่สำหรับการบริจาคนอกเหนือจากการบริจาคเป็นเงินบาทตามปกติ โดยเชื่อมั่นว่าเทคโนโลยีบล็อกเชนและบุดดิสต์ คอยน์ จะเป็นประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก และช่วยป้องกันการใช้เงินผิดประเภทของวัดได้ระดับหนึ่ง ซึ่งในอนาคตหากทุกการบริจาคทำด้วยบุดดิสต์ คอยน์ จะทำให้ไม่เกิดการใช้เงินผิดประเภท ทั้งยังสามารถผสมผสานพัฒนาระบบนี้ร่วมกับเทคโนโลยีไอโอที (Internet of Things) และเอไอ (artificial intelligence) เพื่อตอบโจทย์ “ความโปร่งใส” และ “ความน่าเชื่อถือ” รวมถึงยกระดับการบริจาคเงินให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นอีกด้วย